EINDELOOS ONDERWERP!!
Toch, met mijn interesse voor levensbeschouwingen en theologie wil ik me graag in deze bodemloze put werpen. Ik heb voorgaande berichten met smaak gelezen. Er zitten goede punten in, maar of het er iets toe doet betwijfel ik. Dat geldt waarschijnlijk ook voor dit stuk.
Kijk, als je denkt dat de statenvertaling zoals we die in Nederland onder ogen krijgen, de ware tekst is waarin alles goed tot uiting komt, vind ik dat je een behoorlijk stuk taalgevoel mist. Om maar één van de vele honderden voorbeelden te geven: iedereen zegt God, maar OORSPRONKELIJK (!!!) was het zoiets als Jaweh of Jehovah. Met deze naam wordt meteen het cocept 'god' duidelijk gemaakt, want het betekend zoveel als 'ik ben die ben'. Oftewel ik die was, is en zal zijn (alpha en omega: het begin en het einde). Jezus bediende zich zelfs van het woord 'abba', hetgeen doodeenvoudig 'pappa' betekend (en dat vind je dus niet terug in de statenvertaling). Net als dat Jezus afgeleidt is van Jehûshûa, dat zoiets betekend als 'Jehova is redding'. Maar deze dingen zijn niet eens zo heel erg belangrijk. Wat dan wel? Nou, het volgende wellicht:
Wat wij kennen als 'wet' is een vertaling uit het Latijn (lex), en dat uit het Grieks. In het Latijn is de gevoelswaarde ietsje anders, en in het Grieks op zijn beurt ook weer. Als we dan de Griekse vertaling uit het Hebreeuws volgen, blijft er van dat 'wet'-gevoel weinig over, want thora (dat uiteindelijk dus vertaald is in wet) betekend niets meer en niets minder dan 'tip' of 'vingerwijzing'. Als er in de bijbel dus gesproken wordt over de zondag als rustdag volgens die tora, wil dat niet zeggen dat je perse met handen en voeten gebonden op een stoel moet zitten wachten tot de dag voorbij is, en dat je niet MAG werken, of niet MAG helpen in de verzorging. Het houdt alleen in dat je niet HOEFT te werken, hetgeen in die tijd betekende dat arme boeren, schoonmaaksters en slaven een vrije dag hadden om leuke dingen te doen.
Naast al die vertalingsfouten enzovoort, is er nog het oersimpele feit dat mensen dingen wel eens vergeten. Wat heeft dat nu met het Heilige Schrift te maken? Alles, want veel teksten zijn ofwel in naam van een bepaalde profeet geschreven lang na diens dood, ofwel ze zijn door de betreffende persoon opgeschreven decennia ná de betreffende gebeurtenissen. Dat houdt dus in dat verhalen en herinneringen veranderen. Vertel jíj maar eens wat je met kerst deed, vijftien jaar geleden. Als je een nauwkeurig en onomstotelijk verslag levert, doe ik mijn petje af...
Tot slot nog het feit (vind ik) dat een deel van de bijbelteksten geschreven is door boeren. Helemaal mee eens, maar we zitten dan wel met het volgende: lang niet iedereen kon tot in de 19e eeuw lezen, laat staan schrijven. Schrijven was destijds een elitaire kunst. Ik herhaal: KUNST, en dus zeker niet iets wat Jan-met-de-pet kon doen. Of zou Jaweh alleen maar die boeren benaderd hebben die toevallig konden schrijven?
En als we het over de bijbel hebben, hebben we het doorgaans over de WESTERSE CHRISTELIJKE TRADITIE (cultuur), en dus die interpretatie van via via via via via verkregen heilige teksten. Dat levert algauw de nodige miscommunicaties op, hetgeen resulteerd in de talloze stromingen die er vandaag de dag zijn. Ik zal enkele vervormingen binnen de ons bekende christelijke traditie opnoemen:
Wij hebben, volgens de kerk voorgeschreven, de zondag als rustdag. Niet omdat dit nu de eigenlijke rustdag van God/Jaweh was, maar omdat het 'beter uit kwam', met name ten opzichte van de vele mensen die destijds nog de zon (zondag) eerden. Door de rustdag te verplaatsen naar een zondag, werd het voor niet-christenen makkelijker om zich aan te passen. De eigenlijke oorspronkelijke rustdag is die van sabbath, oftewel de zaterdag.
Jezus stierf volgens de traditie aan het kruis, en dat is een katholieke (dus westerse) zekerheid. Toch niet, dus. In de Griekse teksten wordt gerept van een zogehete 'stauros', hetgeen doodeenvoudig 'paal' betekend. Zomaar aannemen dat het een kruis was, is niet een poging tot achterhalen van de goddelijke waarheid, mijns inziens.
Jezus werd geboren in december, begin winter dus. Toch wel vreemd, aangezien in diezelfde tijd er ook herders in het veld waren met schapen. Misschien dat ze dat deden, maar het lijkt me niet logisch, in de winter.
De hel en de hemel tot slot. Ik daag je uit om de bijbel te lezen, en mij vervolgens alle stukken te geven waarin vermeld wordt dat we na de dood ofwel de hel ingaan, ofwel de hemel. Naar mijn weten wordt er (in de oorspronkelijke teksten) alleen gesproken van shaloom (toch, Wobley?), en dit duidt het gemeenschappelijke graf aan, de dood opzich. Wat er feitelijk staat, is dat de doden nergens meer deel aan zullen hebben. Ze kunnen niet waarnemen, niets doen, niet leven of wat ook, enkel dood zijn. Totdat Jahweh of Gabriël of wie ook iedereen een wederopstanding geeft.
En als we het over de bijbel als geschiedenisboek hebben, wil ik zeggen dat er kleine dingetjes zijn die beschreven worden, maar die in de praktijk alles behalve logisch zijn. Zoals bij de inname van Babylon door ik weet niet meer wie. Diegene legde in wel zeer korte tijd een rivier om, en liep door de droge bedding naar de stadsmuur, waar geen wachters waren wegens een feest. ?????
Weet je wat ik denk? Dat de bijbel weliswaar een prachtig boek is, een culturele schat, met als onbetwist hoogtepunt de bergrede. Als we nou alleen die zouden naleven, en de rest laten voor wat het is. Dan zouden we al zo'n stuk verder zijn. Heb uw naaste lief als uzelf klinkt zo donders simpel, maar keer op keer gaan we glashard de mist in.
Het boek is een leidraad, een inspiratiebron die laat zien hoe het zou kunnen (zijn). Niets meer en niets minder lijkt me.
Vriendelijke groetjes,
Vyumae
_________________ 'The real act of discovery consists not in finding new lands but in seeing with new eyes.' - Marcel Proust
|